Ruồi vàng gây hại hiện đang là mối quan tâm lớn đối với các vườn trồng cây ăn trái. Đặc biệt là khi mùa quả chín, sẽ càng thu hút nhiều ruồi vàng về vườn hơn. Trong bài viết này, WAO giúp bà con hiểu rõ hơn về tác hại của ruồi vàng trên các loại cây ăn trái, và những cách kiểm soát ruồi vàng phổ biến hiện nay.
Nội dung bài viết
1.Tập tính của ruồi vàng gây hại cây ăn trái
Ruồi vàng (hay còn gọi là ruồi đục trái) có tên khoa học: Bactrocera cucurbitae, họ Tephrididae, bộ Diptera.
Đặc điểm hình thái của ruồi vàng gây hại trên cây ăn trái
Ruồi trưởng thành: có kích thước dài khoảng 5 – 7mm, sải cánh rộng khoảng từ 10 – 13mm. Thân có màu nâu đỏ với những mảng vàng, nhiều vệt đen. Đầu tựa hình bán cầu, phía sau đầu có nhiều lông tơ nhỏ. Ba đôi chân có màu nâu đỏ xen lẫn màu vàng. Ruồi cái lớn hơn ruồi đực và có thể phân biệt dễ dàng bởi ống đẻ trứng nhọn dài ở đuôi ruồi vàng cái.
Trứng ruồi vàng: có hình dạng như hạt gạo, dài khoảng 1 mm, có màu trắng sữa. Trứng sắp nở chuyển sang màu vàng nhạt.
Ấu trùng (dòi): khi mới nở dài khoảng 1.5 mm, miệng có móc đen cứng, màu vàng nhạt. Khi phát triển đầy đủ dài khoảng 6 – 8 mm.
Nhộng: Có hình trứng dài khoảng 5-7 mm, lúc đầu có màu vàng nâu, khi sắp vũ hóa có màu nâu đỏ.
Vòng đời và tập tính sinh sản của ruồi vàng gây hại:
Vòng đời của ruồi vàng:
Vòng đời ruồi vàng có thể hoàn thành trong khoảng 4 tuần trong điều kiện ẩm ướt, và có tới 6 thế hệ mỗi năm. Trong điều kiện thời tiết mát mẻ hơn, vòng đời ruồi vàng có thể mất đến 6 tháng để hoàn thành. Vì vậy tác hại của ruồi vàng trên cây ăn trái nặng nề nhất vào mùa hè. Nhưng quá trình gây hại của ruồi vàng kéo dài từ mùa xuân cho hết mùa thu.
Ruồi trưởng thành hoạt động vào ban ngày, thường là sáng sớm và chiều tối. Một con ruồi vàng cái có thể đẻ từ 150–200 trứng trong suốt vòng đời của mình.
2. Tác hại của ruồi vàng trên cây ăn trái
Trái cây khi chín sẽ chuyển hóa (lên men) một phần lượng đường thành alcohol – vốn là món ăn khoái khẩu của ruồi vàng. Đó cũng chính là lí do ruồi vàng sẽ xuất hiện nhiều hơn vào mùa trái cây chín. Và tác hại của ruồi vàng trên cây ăn trái cụ thể như sau:
- Ruồi vàng cái dùng ống đẻ trứng chích sâu vào trong quả và đẻ trứng ngay trong quả. Mỗi lần chích, ruồi vàng có thể đẻ từ 5-10 trứng trong một lỗ. Thường thì chúng sẽ chọn những quả bắt đầu chín để đẻ trứng, mục đích là khi ấu trùng nở ra có thể dễ dàng tìm kiếm thức ăn.
- Ấu trùng khi nở từ trứng ra sẽ chui bên trong quả để ăn cùi, thịt quả. Đến khi trưởng thành, chúng đục lỗ trên vỏ quả và chui ra, nhảy hoặc rơi xuống đất và trở thành nhộng trong đất.
- Nhộng trú ẩn trong đất đến khi hoàn thành quá trình phát triển. Ruồi trưởng thành phá bỏ vỏ nhộng và chui lên mặt đất, bắt đầu một thế hệ mới. Nếu không tiêu diệt ruồi vàng kịp thời, chúng lại tiếp tục đẻ trứng. Khi đó tác hại của ruồi vàng trên cây ăn trái sẽ nặng nề hơn, vì mật số của chúng đã được nhân lên nhiều lần.
3. Dấu hiệu nhận biết ruồi vàng gây hại trên cây ăn trái
Để hạn chế thiệt hại do ruồi vàng trong vườn cây trái của mình, bà con cần nắm rõ những dấu hiệu nhận biết khi bị ruồi vàng gây hại, để phát hiện sớm, xử lý kịp thời.
- Ban đầu vết chích của ruồi vàng chỉ là những chấm đen nhỏ, rất khó phát hiện. Sau một thời gian, vết chích chuyển sang màu vàng, nâu, mềm, ứ nhựa (mủ). Tại những điểm bị chích, các loại nấm bệnh hại dễ dàng xâm nhập và gây hại cho quả.
- Sau khi ấu trùng nở, chúng cắn và ăn phần cùi quả. Đồng thời bị nấm bệnh xâm nhập từ bên ngoài, làm cho quả nhanh chóng bị thối nhũn và rụng.
- Quả bị ruồi vàng chích dễ biến dạng, cong vẹo, méo mó, rụng hàng loạt. Đặc biệt khi bổ ra ăn sẽ thấy có nhiều dòi đang cắn phá, di chuyển ở trong quả.
4. Những cách kiểm soát ruồi vàng phổ biến hiện nay
Để hạn chế tác hại của ruồi vàng đối với vườn cây ăn trái của mình, bà con có thể tham khảo một trong những cách kiểm soát ruồi vàng phổ biến hiện nay mà WAO đã sưu tầm được ngay dưới đây.
Cách 1: Dùng bẫy dẫn dụ để diệt ruồi vàng
Cách này, bà con sẽ thiết kế những chiếc bẫy bằng chai nhựa. Bên trong chai nhựa chứa dung dịch hấp dẫn ruồi để dụ chúng chui vào chai và sẽ không thoát ra được.
Cách làm này có thể tiêu diệt ruồi trưởng thành, nhưng lại dẫn dụ ruồi về vườn nhiều hơn. Khi ruồi bị thu hút về nhiều sẽ sảy ra tình trạng khó kiểm soát. Đồng thời lượng ấu trùng và nhộng ruồi vàng vẫn tiếp tục hoàn thành vòng đời và lại sản sinh những thế hệ mới.
Cách 2: Phun mắm tôm và treo mắm tôm ở các góc vườn
Ruồi vàng sợ mùi mắm tôm, vì thế khi trong vườn có mùi mắm tôm sẽ hạn chế được một phần ruồi vàng bay đến vườn, nhưng gây mùi rất khó chịu. Rất có thể sẽ khiến làng xóm xung quanh phản đối mạnh.
Cách 3: Sử dụng thuốc hóa học để phun tiêu diệt ruồi vàng
Cách làm này mang lại kết quả nhanh nhưng rất độc hại. Ảnh hưởng lớn đến chất lượng nông sản cũng như sức khỏe người làm vườn và những người dân sinh sống gần vườn cây ăn trái.
Cách 4: Giải pháp xua đuổi bằng FILY
- Xua đuổi ruồi trưởng thành
- Làm ung trứng
- Diệt ấu trùng, nhộng
FILY là chế phẩm sinh học với cơ chế xua đuổi, mang lại hiệu quả tối ưu hơn phương pháp dẫn dụ. Với thành phần chính là các loại tinh dầu thảo mộc như giấm gỗ, tinh dầu quế và các loại hương liệu tự nhiên, giúp xua đuổi ruồi trưởng thành ra khỏi vườn. Mùi hương quế thơm dễ chịu không gây khó chịu và không ảnh hưởng đến sức khỏe người làm vườn cũng như những người dân sinh sống xung quanh vườn cây ăn trái.
Ngoài ra với thành phần chứa nấm xanh nấm trắng, FILY giúp tiêu diệt ấu trùng ruồi vàng, và vi khuẩn Bacillus thuringensis giúp làm ung trứng khiến trứng ruồi vàng không thể nở, chấm dứt vòng đời gây hại của ruồi vàng.
Trên đây là những tác hại của ruồi vàng đối với vườn cây ăn trái và một số cách kiểm soát ruồi vàng phổ biến hiện nay. Bà con nên theo dõi kĩ vườn cây ăn trái của mình khi quả đã già và sắp bước vào mùa quả chín để có biện pháp xử lý kịp thời, hạn chế tối đa tác hại của chúng. Hãy để lại câu hỏi của bà con cho WAO theo mẫu dưới đây!
Đọc tiếp: