Tết Đoan Ngọ – Tết diệt sâu bọ

Ở nước ta, Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi với cái tên dân dã: “Tết diệt sâu bọ”. Đây là dịp người dân phát động bắt sâu bọ; tiêu diệt bớt các loại sâu bệnh gây hại cho cây trồng.

Tết Đoan Ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ được tổ chức vào ngày mùng 5/5 Âm lịch hàng năm. Còn có tên gọi khác là Tết Đoan Dương.  

Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ thường rơi vào thời điểm nắng nóng kéo dài, sâu bọ phát triển nhiều. Cho nên, ngày lễ này còn được gọi là ngày diệt sâu bọ hoặc giết sâu bọ.

Nguồn gốc Tết diệt sâu bọ

Tương truyền rằng, vào một năm nọ, người dân trúng mùa bội thu. Ai nấy vui mừng khôn xiết, tổ chức ăn mừng. Bỗng chốc sâu bọ ùn ùn kéo đến, ăn sạch hoa màu, thực phẩm đã thu hoạch khiến người dân hết sức lo lắng hoang mang.

Đang trong lúc chưa tìm ra cách giải quyết để giải trừ sâu bọ, có ông lão xưng là Đôi Truân đi qua. Ông chỉ mỗi nhà lập một đàn cúng hơn giản gồm có bánh tro, trái cây sau đó thắp hương làm lễ. Một lúc sau, sâu bọ thi nhau lăn ra chết rũ rượi.

Lão ông còn bảo thêm: “Sâu bọ hàng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì đã dặn thì sẽ trị được chúng.”

Dân chúng biết ơn và để tưởng nhớ việc này, đặt cho ngày này là ngày Tết “diệt sâu bọ”. Nhiều người gọi nó là Tết Đoan Ngọ vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ.

Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ – Tết diệt sâu bọ

Tết Đoan Ngọ thường rơi vào giai đoạn chuyển mùa nên sâu nấm bệnh gây hại sẽ phát triển mạnh. Sâu bọ hàng năm vào ngày này rất hung hăng tàn phá, sinh sôi này nở rất nhanh. Nếu nhà nào chủ động thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh vào giai đoạn này sẽ mang lại hiểu quả cao. Vì đây là giai đoạn sâu bệnh mới khởi phát. Đồng thời kết hợp với chế độ tưới tiêu, chăm bón hợp lý sẽ giúp cây khỏe mạnh. Hạn chế sâu bệnh tấn công gây hại, mang lại vụ mùa bội thu.

Người dân làm lễ cúng Tết Đoan Ngọ nhằm mục đích phát động phong trào bắt sâu bọ; tiêu diệt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng và cầu mong một vụ mùa bội thu.

Theo quan niệm dân gian, người dân ăn hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5 Âm lịch là một cách để diệt trừ sâu bọ.

Ở nhiều nơi, các gia đình còn có thói quen ăn bánh tro hay còn gọi là bánh gio, chè trôi nước, hạt sen… để diệt trừ sâu bọ, bệnh tật trong người.

Có nơi cứ đến ngày này, hễ cây nào không ra trái, người trong nhà sẽ mang dao ra dí dí vào gốc cây như doạ nạt, bảo “ ra trái đi, nếu không ta chặt bỏ đó”. Như vậy mà đến mùa sau cây ra trái thật. Đây là một dạng phương thuật trong dân gian vẫn còn được áp dụng.

Thu Phan

Danh mục: Cách kiểm soát côn trùng gây hại, Tin Tức Nông Nghiệp