Quy trình cải tạo đất thoái hóa bền vững nhất

Đất thoái hóa là đất đã mất đi những tính chất, đặc tính hoàn hảo vốn có. Cải tạo đất trồng thoái hóa là quá trình phục hồi các đặc tính vật lý, hóa học và sinh học của đất đã bị suy thoái do tác động của con người hoặc thiên nhiên. Để làm được điều đó cần nắm rõ về các tính chất của đất để có những tác động phù hợp:

1: Cải tạo tính chất vật lý của đất

Đất tốt xét theo khía cạnh vật lý, là đất có khả năng giữ nước cao và thoát nước nhanh, đất tơi xốp, giàu mùn.

Để cải tạo tính chất vật lý của đất cần:

– Bổ sung hữu cơ định kỳ cho đất.

Bằng phân hữu cơ (phân chuồng, phân xanh, phân cá, đậu tương) và chất hữu cơ (xác bã thực vật, cành cây cắt nhỏ, tro trấu, thân ngô, thân chuối…)

– Để cỏ:

Đối với đất chai cứng, nén chặt các loại cỏ làm xốp đất sẽ mọc lên. Các loại cỏ này có rễ thẳng dài, với khả năng đâm xuyên qua các lớp đất rất tốt. Nhờ đó, đất được xốp, tơi, thoáng hơn. Đến khi cỏ chết đi, rễ của chúng tạo thành một đường dài phân hữu cơ trong lòng đất. Ví dụ như cỏ tranh, cỏ chỉ, cỏ xuyến chi…

Đối với đất quá tơi xốp thì các loại cỏ mọc lên chủ yếu là các loài có bộ rễ chùm. Những bộ rễ chùm có tác dụng giữ chặt các hạt đất lại với nhau. Giúp hạn chế xói mòn rửa trôi đất. Ví dụ như thài lài, cỏ ba lá..

– Trồng cây cải tạo đất:

Một số loại cây cải tạo đất mà chúng ta nên phát triển trong vườn như: cây họ đậu, cây cỏ họ cúc, xuyến chi, cỏ vetiver, chuối, muồng vàng, muồn đen… Các loại cây này giúp giữ ẩm, chống xói mòn, làm tơi xốp đất, phát triển hệ sinh vật đất. Ngoài ra còn tăng cường lượng lớn sinh khối hữu cơ, cố định đạm sinh học, thu hút thiên địch và xua đuổi côn trùng gây hại.

2: Cải tạo tính chất hóa học (cải thiện chỉ số pH, EC…)

Đất có tính chất hóa học tốt là đất có khả năng giữ chất dinh dưỡng cao, pH trung tính (pH từ 5.5-6.8). Đất có nhiều mùn là đất giữ được nhiều chất dinh dưỡng nhất.

Cách cải tạo tính chất hóa học:

– Sử dụng vôi: Vôi có tác dụng nâng pH, giảm chua cho đất. Các loại phổ biến nên dùng hiện nay: Dolomite, vôi nung, đá vôi.

– Bón định kỳ phân hữu cơ, chất hữu cơ cho đất.

Giúp tăng độ pH đất, cải thiện kết cấu đất. Chất hữu cơ chứa các chất kiềm như canxi, magie, kali. Khi chúng phân hủy sẽ giúp trung hòa axit trong đất. Giúp nâng pH đất.

– Che phủ đất

Sử dụng các loại vật liệu hữu cơ để che phủ cho đất. Giúp hạn chế xói mòn, rửa trôi dinh dưỡng trong đất, hạn chế pH sụt giảm nhanh chóng.

3: Cải tạo đất: tính chất sinh học

Tính chất sinh học của đất chính là sự hoạt động của vi sinh vật trong đất.

Số lượng và chủng loại vi sinh vật trong các loại đất khác nhau là khác nhau. Trong những điều kiện có nhiều chất hữu cơ, độ ẩm, không khí và pH thích hợp kèm với không có những yếu tố tiêu diệt (các chất hóa học), thì hệ vi sinh vật trong đất sẽ phát triển tốt.

Cách cải tạo tính chất sinh học:

– Bổ sung định kỳ và đa dạng nguồn thức ăn cho sinh vật đất

– Trồng xen canh đa dạng cây trồng, đa tầng đa tán

– Duy trì nhiệt độ, độ ẩm của đất ở ngưỡng thích hợp cho sinh vật đất phát triển. Bằng việc tưới nước thường xuyên kết hợp che phủ giữ ẩm.

– Bổ sung thêm các chủng vi sinh vật có lợi cho đất: Trichoderma, Chaetomium, Bacillus… Để tạo nên sự đa dạng sinh vật đất.

4: Chăm sóc sau khi cải tạo đất

Sau khi tiến hành các bước cải tạo đất xong, chúng ta cần tiếp tục chăm sóc đất định kỳ ít nhất trong 2 năm đầu. Để dần hồi sinh sự sống cho đất. Những việc cần lưu ý:

– Duy trì nhiệt độ, độ ẩm, độ pH đất ở ngưỡng phù hợp để hệ vi sinh vật có thể hoạt động tốt nhất. Dinh dưỡng được sử dụng hiệu quả nhất.

– Duy trì bón phân, bổ sung hữu cơ định kỳ để quá trình cải tạo đất được diễn ra liên tục cho đến khi kết quả đạt được như mong muốn.

– Tuyệt đối không sử dụng các loại phân bón vô cơ, thuốc trừ sâu hóa học tưới vào đất sẽ làm chết sinh vật đất.

Cải tạo đất thoái hóa là cả một quá trình cần nhiều thời gian và công sức nhất là giai đoạn đầu mới cải tạo. Để đạt được kết quả bền vững cần kết hợp cả 4 bước trên

Thu Phan

Xem thêm về: Cách cải tạo đất, Chăm sóc đất

Danh mục: Cách cải tạo đất