Một số loại cây bụi tạo nhiều sinh khối hữu cơ

Việc trồng xen canh kết hợp các loại cây bụi trong vườn tạo nên một hệ sinh thái tự nhiên đa dạng. Các loại cây bụi này có ý nghĩa quan trọng, chúng góp phần bảo vệ đất, chống xói mòn, giữ độ ẩm cho đất, tham gia vào quá trình cải tạo đất. Ngoài ra, cây bụi còn tạo ra một lượng sinh khối hữu cơ tại chỗ rất lớn. Lượng sinh khối này sẽ là môi trường và thức ăn cho các loài sinh vật, vi sinh vật đất, chúng phân hủy và trả lại lượng hữu cơ tự nhiên cho đất. Lượng hữu cơ này sẽ cải thiện cấu trúc, tính chất của đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.

Dưới đây là một số loài cây bụi có khả năng chịu được điều kiện khắc nghiệt, phát triển được trong môi trường dinh dưỡng thấp, tạo sinh khối cao và phát triển nhanh, thích hợp để trồng trong các vườn cây ăn trái, vườn cây công nghiệp.

Nội dung bài viết

Cỏ sả

Cỏ sả hay cỏ sữa, có nguồn gốc từ Châu Phi, hiện nay phân bố rộng rãi ở các nước nhiệt đới và á nhiệt đới. Có hai loại cỏ sả: loại lá lớn và loại lá nhỏ. Với mục đích tạo sinh khối, và che phủ đất, nên trồng loại cỏ sả lá lớn.

Cỏ sả có nhiều đặc tính quý: sinh trưởng mạnh, năng suất cao, khả năng chịu hạn, chịu nóng và chịu bóng cây tốt, dễ trồng. Cỏ sả sống được trên nhiều loại đất khác nhau nhưng tốt nhất là loại đất phù sa và đất có nhiều mùn. Chịu được đất mặn nhẹ và không chịu được đất ẩm kéo dài.

Do cỏ sả có khả năng chịu được hạn và bóng râm, nên có thể trồng xen với cây lâm nghiệp hoặc cây ăn quả, trồng ven bờ đê, ven đường, xung quanh ao cá, vừa phủ đất chống xói mòn và giữ ẩm, vừa tận thu chất xanh cho chăn nuôi gia súc nhai lại rất tốt. Bên cạnh đó, cỏ sả còn tạo ra một lượng sinh khối hữu cơ rất lớn cho đất trồng.

Cỏ voi

Là loại cỏ cao, thân thẳng và là cỏ lâu năm mọc thành từng khóm riêng biệt. Cỏ này nên trồng ở những nơi nhiệt đới ẩm ướt, có mùa khô ngắn hoặc không có mùa khô và cũng có thể trồng ở điều kiện lạnh hơn.

Cỏ này có nhiều lá và cho năng suất cao trong điều kiện đất có độ phì cao, nhưng lại sinh trưởng và phát triển kém trong điều kiện đất thoái hoá dần và trong mùa khô.

Bên cạnh là thức ăn cho gia súc, cỏ voi còn là nguồn che phủ tạo nhiều sinh khối hữu cơ

Cỏ voi là cây thức ăn gia súc có chất lượng cao, bên cạnh đó cỏ voi còn thích hợp để trồng làm băng xanh hoặc hàng rào xung quanh vườn. Cỏ voi cần được cắt thường xuyên, bởi gia súc chỉ ăn được cỏ mềm lúc xanh non.

Cỏ voi là một loại cây phân xanh nhiều sinh khối hữu cơ, khi cỏ cao và thân cứng, không thích hợp để cho gia súc ăn hãy cắt để che phủ đất trồng. Vừa giúp giữ ẩm, bổ sung hữu cơ cho đất.

Đậu triều

Đậu triều hay đậu săng là một loài cây họ đậu, là thân thảo và thân gỗ nhỏ (cây lâu năm), chịu khô hạn rất tốt song không chịu được đất quá xấu. Đậu triều thuộc dạng cây bụi, cao khoảng 2 – 6 m, là cây cố định đạm, đâm chồi nhiều, khi bấm ngọn khoảng 0,15 m.

Đậu triều thích hợp với nhiều loại đất, có môi trường phân bố rộng. Đậu triều có vòng đời khoảng 2-3 năm, cung cấp đạm cho cây trồng theo hệ thống rễ.

Đậu triều được dùng để làm lương thực (hạt đậu), thức ăn cho súc vật (quả đậu, vỏ quả đậu, lá…). Ngoài ra, đậu triều là một loại cây cải tạo đất rất hiệu quả, là cây phân xanh, bổ sung một lượng sinh khối hữu cơ lớn cho đất trồng. Tán cây còn hỗ trợ tầng tán cho các cây con bên dưới (cỏ bản địa, mọc tự nhiên) vào giai đoạn mùa khô.

Đậu công

Đậu công ( hàm xì) có nguồn gốc xuất xứ ở Đông Nam châu Á. Là loài cây bụi họ đậu, chịu đựng rất tốt với điều kiện đất chua, hạn, nghèo dinh dưỡng. Cây có sức tái sinh mạnh sau khi cắt, lá nhiều, sinh khối lớn.

Trồng đậu công trong vườn giúp cải tạo đất, trừ cỏ dại, làm thức ăn gia súc, làm củi đun hoặc cọc đỡ cho các loài cây trồng leo. Vì hàm lượng tanin lớn nên trâu bò không thích ăn tươi, tuy nhiên khi phơi khô và trộn với các loại thức ăn khác thì là nguồn thức ăn bổ sung rất tốt.

Ngoài ra đậu công thích hợp trồng để làm hàng đồng mức vì cây sống lâu và cho sinh khối hữu cơ rất lớn.

Cao lương

Cao lương (Sorghum bicolor (L) Moench) còn có tên gọi khác là lúa miến, bo bo,… Cây cao lương là loại cây họ hòa thảo, thân thẳng và đặc, cấu tạo gồm nhiều đốt thân, cây cao từ 1,5 đến 3m, một số giống siêu cao lương cao đến 5 – 6m, với các lợi thế chống chịu tốt với điều kiện ngoại cảnh bất lợi như lạnh, mặn, hạn… nên có thể canh tác ở nhiều vùng sinh thái khác nhau, đặc biệt là các vùng có khí hậu khô cằn.

Cây cao lương chủ yếu thu hoạch hạt làm lương thực và thức ăn cho gia súc. Hàm lượng đường trong thân cao, lá không ráp, không có lông nên bò ăn không nhả bã.

Cao lương cho lượng chất thô xanh lớn hơn cây ngô, nên có thể trồng làm cây che phủ phân xanh. Cây phát triển nhanh, vòng đời khoảng 6 tháng, khi cây chết đi tạo ra một lượng sinh khối hữu cơ lớn để trả lại cho đất bao gồm cả thân và rễ cây.

Chùm ngây

Cây chùm ngây hay còn được gọi là cây ba đậu dại, có tên tiếng anh là Moringa oleifera, là loại thực vật phổ biến nhất trong chi chùm ngây, thuộc họ Chùm ngây. Chùm ngây thuộc giống cây trồng lâu năm, có chiều cao trung bình từ 10-15m, thân cây không có gai, óng chuốt. Lá chùm ngây là lá kép có hình giống lông chim, màu xanh nhạt.

Cây chùm ngây là loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao bởi những giá trị mà nó mang lại đối với sức khỏe. Chùm ngây rất giàu dinh dưỡng và được xem là loại thuốc giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh ung thư nguy hiểm.

Do chùm ngây mọc nhanh, sống được ở những điều kiện đất đai khô cằn và trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, chịu được hạn hán. Nên ngoài trồng làm thực phẩm và dược phẩm, chùm ngây còn được trồng làm hàng rào xanh che chắn, che bóng cho các cây trồng cấp thấp. Cây cũng có khả năng cải tạo đất tốt, lá già làm phân hữu cơ và thức ăn bổ sung cho gia súc rất tốt. Cắt tỉa cành chùm ngây che phủ đất, bổ sung lượng sinh khối hữu cơ rất chất lượng.

>>> Xem thêm: