Các vườn trồng trên đồi dốc thường xuyên phải đối mặt với tình trạng xói mòn rửa trôi khi mưa xuống và khô hạn vào mùa nắng. Để bảo vệ tầng đất màu mỡ canh tác và nguồn nước tưới tiêu ổn định, nhà vườn cần chủ động xây dựng hệ thống bẫy nước cho vườn.
Nội dung bài viết
1. Vì sao phải làm đường bẫy nước?
Các vườn cây trên đồi dốc, đặc biệt là các vườn trồng cây ăn trái thường phải đối mặt với các vấn đề như:
Xói mòn đất: Nước mưa chảy xiết cuốn trôi lớp đất mặt, làm giảm độ phì nhiêu của đất và gây mất ổn định cho sự phát triển của cây.
Mất chất dinh dưỡng: Cùng với đất, các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây cũng bị rửa trôi khi mưa xuống.
Sạt lở: Đất bị xói mòn nghiêm trọng dẫn đến sạt lở đất, vùi lấp cây cối và các tuyến đường vào nương rẫy.
Việc thiết kế các đường bẫy nước trong vườn giúp:
Giảm tốc độ dòng chảy: Nước mưa được giữ lại trong các đường bẫy, giảm thiểu tác động của dòng chảy xiết lên mặt đất.
Tăng khả năng thấm nước, tăng cường nguồn dự trữ nước ngầm: Nước mưa khi được giữ lại ở các đường bẫy sẽ có thời gian thấm sâu vào các tầng đất sâu hơn, tăng cường lượng nước ngầm dự trữ cho mùa khô hạn.
Giảm xói mòn đất: Lớp đất mặt sẽ được bảo vệ, giảm thiểu tình trạng rửa trôi đất mặt và các chất dinh dưỡng, hữu cơ tầng mặt.
2. Cách làm đường bẫy nước
Bước 1: Khảo sát địa hình vườn:
- Xác định các khu vực có độ dốc lớn, thường xuyên bị xói mòn rửa trôi.
- Quan sát hướng chảy của nước mưa.
- Đánh dấu các vị trí cần làm đường bẫy.
Bước 2: Thiết kế đường bẫy:
Tạo đường đồng mức: Đào các rãnh nhỏ vuông góc với hướng dốc, tạo thành các đường đồng mức. Khoảng cách giữa các đường tùy thuộc vào độ dốc của đất.
Tạo rãnh thoát nước: Đào các rãnh thoát nước nhỏ ở đầu các đường đồng mức để dẫn nước dư thừa ra khỏi khu vực.
Tạo hố bẫy: Tạo các hố nhỏ dọc theo các đường đồng mức để giữ nước.
Bước 3: Thực hiện
Tiến hành đào các rãnh và hố theo thiết kế, đảm bảo các rãnh có độ dốc nhẹ để nước chảy đều.
Sau khi đào xong, phủ lên bề mặt các rãnh và hố bằng các vật liệu như rơm rạ, lá cây, cỏ khô để tăng khả năng giữ nước và giảm tốc độ dòng chảy.
Lưu ý: Nên làm đường bẫy nước trước mùa mưa.
Thường xuyên kiểm tra sau các trận mưa để sửa chữa và điều chỉnh các đường bẫy kịp thời.
Bên cạnh việc làm đường bẫy nước, bà con cần để cỏ và trồng thêm các loại cỏ rễ sâu trong vườn, bổ sung thêm hữu cơ cho đất để giảm xói mòn rửa trôi và tăng cường lượng nước ngầm dự trữ.