Rệp sáp hại bông sầu riêng là một trong những tác nhân gây thất thu nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời. Loài côn trùng này gây hại quanh năm, nhưng đặc biệt tấn công mạnh nhất vào thời điểm cây sầu riêng bắt đầu làm bông, xổ nhụy và nuôi trái. Đây là giai đoạn quan trọng, quyết định tỷ lệ đậu trái và năng suất cả mùa vụ.
1. Rệp sáp hại bông sầu riêng như thế nào?
Rệp sáp hại bông sầu riêng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây thất thu năng suất và chất lượng trái sầu riêng trong giai đoạn ra bông – đậu trái. Loài côn trùng nhỏ này có kích thước chỉ khoảng 1–2mm, màu trắng và được bao phủ bởi lớp sợi tua như bông, thường trú ngụ tại các nách lá, cuống bông, chùm trái hoặc rễ cây.
Đặc biệt nguy hiểm là mối quan hệ cộng sinh giữa rệp sáp – kiến đen – nấm bồ hóng. Rệp sáp không thể tự di chuyển xa nên phải “thuê” kiến đen làm phương tiện vận chuyển. Đổi lại, chúng tiết ra chất ngọt (dịch mật) làm “phí dịch vụ”, thu hút kiến đen xuất hiện dày đặc. Khi kiến xuất hiện, đồng nghĩa với việc rệp sáp có thể nhanh chóng lây lan khắp cây, thậm chí cả vườn.
Không chỉ dừng lại ở đó, dịch ngọt do rệp tiết ra còn là môi trường lý tưởng cho nấm bồ hóng phát triển. Nấm này bám đen lá, hoa và trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quang hợp và làm mất thẩm mỹ trái khi thu hoạch.
Không chỉ rệp sáp hại bông sầu riêng mà chúng tấn công mọi bộ phận của cây sầu riêng: từ rễ, thân, cành, lá cho đến hoa và trái. Nhưng mức độ gây hại nặng nề nhất là ở giai đoạn làm bông và nuôi trái non:
- Trên hoa: Rệp sáp chích hút ở cuống hoa, làm teo cuống, khô nhụy, hỏng hạt phấn – khiến hoa nhanh héo và rụng sớm, giảm tỷ lệ đậu trái.
- Trên trái non: Chúng tiếp tục hút nhựa ở cuống trái, khiến trái bị teo cuống, méo mó, gai phát triển lệch lạc, thậm chí rụng trái hàng loạt. Nếu không xử lý sớm, rệp và nấm bồ hóng sẽ phủ đen toàn bộ bề mặt trái, làm trái mất giá trị thương mại.
- Dưới đất: Rệp sáp tấn công hệ rễ cây, chích hút làm phồng rễ, đứt mạch dẫn dinh dưỡng. Đây là điều kiện lý tưởng để nấm, khuẩn xâm nhập gây ra các bệnh nguy hiểm như thối rễ, xì mủ, khiến cây suy kiệt, vàng lá và giảm năng suất nghiêm trọng.
2. Biện pháp xử lý rệp sáp hại bông sầu riêng
Để kiểm soát rệp sáp hại bông sầu riêng một cách hiệu quả, cần hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc hóa học – đặc biệt trong giai đoạn nhạy cảm như trổ bông và đậu trái. Bởi thuốc hóa học dễ tiêu diệt luôn cả hệ sinh vật có lợi, phá vỡ cân bằng sinh thái tự nhiên trong vườn.
Bước đầu tiên, cần nhanh chóng cắt tỉa và loại bỏ những bộ phận bị rệp sáp gây hại nặng như chùm bông, chồi non hoặc lá đã bị nhiễm nặng. Các phần này cần được thu gom và tiêu hủy bên ngoài vườn, tránh để rệp lây lan sang các cây khác.
Biện pháp sinh học an toàn và hiệu quả trong giai đoạn này là tận dụng thiên địch tự nhiên của rệp sáp, chẳng hạn như:
- Ong ký sinh (ký sinh trứng và ấu trùng rệp),
- Bọ rùa (ăn rệp trưởng thành),
- Nhện bắt mồi,
- Chim, thằn lằn,…
Những sinh vật này góp phần hạn chế sự bùng phát của rệp sáp mà không gây hại đến cây trồng.
Đặc biệt, giải pháp sinh học bằng nấm ký sinh – nấm xanh (Metarhizium sp.) và nấm trắng (Beauveria sp.) đang được xem là phương pháp kiểm soát rệp sáp hại bông sầu riêng hiệu quả nhất hiện nay. Hai loại nấm này sẽ bám lên cơ thể rệp sáp, ký sinh và phát triển nhờ dinh dưỡng của vật chủ. Trong quá trình đó, nấm tiết ra độc tố làm suy yếu và tiêu diệt rệp, đồng thời lây lan sang các cá thể khác trong quần thể.
Đây là phương pháp an toàn tuyệt đối cho cây trồng, con người và môi trường, không để lại dư lượng độc hại, đặc biệt phù hợp trong giai đoạn cây đang làm bông – thời điểm nhạy cảm không nên can thiệp bằng hóa chất mạnh.
Tất cả có trong chế phẩm sinh học WAO M19 và Siêu Đồng – bộ đôi khắc tinh của rệp sáp, nhện, bọ trĩ, câu cấu…
👉 Đặt hàng WAO M19 ngay hôm nay tại đây!
Để phòng trừ nhện đỏ xuất hiện và gây hại trên bông sầu riêng, chúng ta cần:
- Cắt tỉa, dọn dẹp vườn tược thông thoáng. Hạn chế nơi cho rệp sáp, kiến đen trú ngụ và gây hại.
- Thường xuyên thăm khám vườn để theo dõi, kịp thời xử lý khi phát hiện.
Ngoài ra, có thể trồng thêm các cây phụ giúp ngăn chặn rệp sáp như rau mùi, bạc hà, tỏi, cà chua. Các loại cây này thu hút rệp sáp, tạo điều kiện cho nhà vườn dễ dàng tiêu diệt chúng hơn.
Xem thêm:
Cách xử lý bông sầu riêng bị thán thư không lo nóng bông, rụng quả
