Đất là cái gốc của nền nông nghiệp. Nông nghiệp Việt Nam muốn bền vững thì đất phải bền vững. Việt Nam là đất nước phát triển đi lên từ cái nôi nền nông nghiệp. Theo thời gian, trải qua nhiều thăng trầm, nền nông nghiệp đã có nhiều thay đổi. Vậy thực hư câu chuyện là thế nào, cùng WAO tìm hiểu nhé!
Nội dung bài viết
Thực trạng đất nông nghiệp ngày nay
Từ sau ngày đất nước thống nhất, trong sản xuất nông nghiệp, chúng ta chỉ mải chạy theo số lượng để đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Dẫn đến hiện trạng “bóc lột”, “đày đoạ” sức khoẻ của đất với mục đích làm sao năng suất nông sản ngày càng tăng.
Đến nay, mỗi năm, chúng ta đang sử dụng tới gần 12 triệu tấn phân hóa học. Đó là một con số quá lớn. Còn phân hữu cơ mới chỉ sản xuất được gần 3 triệu tấn/năm.
Khí hậu Việt Nam là khí hậu nhiệt đới. Theo như nghiên cứu, trong điều kiện khí hậu này, khả năng tích lũy của chất hữu cơ trong đất nhỏ hơn khả năng phân hủy. Nước ta lại có mưa nhiều, như các tỉnh phía Nam mỗi năm có tới 6 tháng mùa mưa, có những trận mưa cường độ rất lớn. Cộng với các hoạt động canh tác như cày bừa, làm đất thâm canh…, đã làm rửa trôi đi khá nhiều chất hữu cơ khiến đất bị bạc màu.
Bên cạnh đó, việc sử dụng quá nhiều phân hóa học đã làm phá vỡ cân bằng chất dinh dưỡng trong đất. Trong khi lượng hữu cơ bón thêm vào đất còn khá ít. Đang khiến cho hữu cơ tích lũy trong đất suy giảm mạnh, chất hữu cơ càng ngày càng nghèo nàn.
Đất suy kiệt ảnh hưởng như thế nào?
Trong vòng 10 năm trở lại đây, năng suất cây trồng hầu như không thể đẩy lên được nữa. Thậm chí có những loại cây giảm năng suất. Trong khi đó, các loại dịch hại trên cây trồng lại xuất hiện với tần suất rất dày. Năng suất giảm, nông dân lại càng sử dụng nhiều phân hóa học với hy vọng đẩy năng suất lên. Nhưng năng suất không những không tăng mà còn tiếp tục giảm. Và nguy hại hơn là càng tạo điều kiện cho sự phát sinh dịch hại.
Dịch hại càng gia tăng thì càng tăng lượng nhập khẩu, sản xuất và sử dụng các loại hóa chất trên đồng ruộng. Ảnh hưởng rất lớn tới môi trường, sức khỏe người sản xuất, người tiêu dùng và chất lượng nông sản. Nhiều nông sản Việt Nam đang khó cạnh tranh với nông sản cùng loại của nhiều nước trong khu vực. Cũng vì sử dụng quá nhiều phân bón hóa học, hoá chất, khiến cho giá thành bị đội lên cao.
Cũng do canh tác là chính mà đại đa số đất nông nghiệp Việt Nam đã bị chua hóa. Ngày xưa, những người học về nông nghiệp, nhắm mắt cũng nói được đất phù sa có độ pH xấp xỉ 7. Nhưng bây giờ không còn như vậy nữa. Có những vùng đất phù sa độ pH đã xuống dưới 5,5. Có những vùng đất phèn độ pH đã xuống đến 3,5.
Chung tay “giải cứu” nền nông nghiệp nước nhà
Với tình trạng của đất bây giờ, chúng ta đã không thể nói là đất bạc màu, đất xói mòn nữa. Mà phải nói là sức khỏe đất đã đến mức suy kiệt. Chính vì vậy, đã đến lúc chúng ta phải quan tâm tới sức khỏe đất.
Để biết rõ sức khỏe của đất, thì phải “khám bệnh” cho đất ở từng vùng, từng khu vực. Để xem đất đang bị mất cân đối ở những tính chất vật lý, hóa học và sinh học ra sao. Từ đó sẽ lập ra phác đồ điều trị cụ thể cho đất. Cụ thể là phải có những quy trình kỹ thuật canh tác hợp lý. Nhằm phục hồi và duy trì sức khỏe cho đất.
Nếu chúng ta không chú ý sức khỏe đất ngay từ bây giờ thì nông nghiệp Việt Nam không thể bền vững được. Ngành trồng trọt có thể bị ảnh hưởng rất lớn trong thời gian tới. Bởi sức khỏe đất đã rất suy kiệt. Suy kiệt tới mức không thể không “ra tay”.
Để cải thiện, phục hồi sức khỏe đất cần phát động mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Nông nghiệp hữu cơ không chỉ sản xuất ra các loại nông sản sạch. Tốt cho sức khỏe người tiêu dùng. Mà còn giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ sức khỏe đất.
Canh tác nông nghiệp theo hướng hữu cơ nhằm giảm thiểu việc sử dụng phân bón, thuốc hóa học. Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, các chế phẩm sinh học. Canh tác nông nghiệp theo hướng hữu cơ là để cải thiện sức khỏe đất. Bảo vệ môi trường và sức khỏe người nông dân, cũng như bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Nguồn nguyên vật liệu hữu cơ ở nước ta phong phú lắm. Tiềm năng hữu cơ rất nhiều như vậy thì phải trả hữu cơ lại cho đất thông qua việc đẩy mạnh canh tác theo hướng hữu cơ.
Để lại thông tin để được hỗ trợ phục hồi sức khoẻ đất:
Xem thêm:
7 lý do để lựa chọn phân NPK hữu cơ bón cho cây trồng
Cách cải tạo đất cát để trồng cây
[Trần Loan]
