Nấm xanh nấm trắng là gì?

Nấm xanh nấm trắng là hai chủng nấm được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp. Với khả năng kiểm soát côn trùng gây hại hiệu quả, lại cực kỳ an toàn, thân thiện với môi trường, con người và vật nuôi.

Vậy nấm xanh nấm trắng là gì? Cơ chế hoạt động của chúng như thế nào? Cùng WAO tìm hiểu trong bài viết này.

1. Nấm xanh

Nấm xanh có tên khoa học là Metarhizium anisopliae. Thuộc họ Clavicipitaceae, bộ Hyphomycetes, sinh sản bởi các bào tử phân bào gọi là conidia. Khi các bào tử phân bào của nấm xanh tiếp xúc với cơ thể vật chủ là các côn trùng, chúng sẽ nảy mầm và sợi nấm xuất hiện xuyên qua lớp biểu bì. Sau đó nấm phát triển bên trong cơ thể, cuối cùng giết chết côn trùng sau vài ngày.

Biểu bì của xác côn trùng thường có màu đỏ. Nếu độ ẩm môi trường đủ cao, mốc trắng sau đó phát triển trên xác sẽ sớm chuyển sang màu xanh khi bào tử được sản sinh.

1.1 Cơ chế gây nhiễm trùng của nấm xanh

Cơ chế chung của việc lây nhiễm này bao gồm các giai đoạn sau:

Các bào tử conidial bám dính vào lớp biểu bì của vật chủ và bắt đầu nảy nầm. Sự phát triển của các bào tử trên bề mặt lớp biểu bì xảy ra ở một mức độ hạn chế, trong đó nấm lấy được dinh dưỡng từ chất béo trong lớp biểu bì.

Nấm xanh hình thành nên appressorium (tạo ra đầu mút của ống nấm phình to, là nơi tạo ra một áp suất lớn nhằm tạo điều kiện cho vòi xâm nhiễm xâm nhập vào trong biểu bì của vật chủ) đánh dấu sự bắt đầu xâm nhập vào côn trùng. Các appressorium tạo ra một chốt thâm nhập vào bộ xương ngoài (lớp biểu bì) của vật chủ.

Sau khi thâm nhập vào bên trong cơ thể vật chủ. Sợi nấm tiếp tục phát triển cho đến khi chúng lấp đầy toàn bộ cơ thể côn trùng. Giai đoạn thâm nhập này liên quan đến việc tiết ra các protein như Subilisin, trypsin, chymotrypsin và carboxypeptidase, tiêu hóa các tế bào dưới da giàu protein của côn trùng.

Trong quá trình sinh bào tử, sợi nấm thoát ra khỏi lớp biểu bì của côn trùng ra môi trường bên ngoài. Metarhizium tạo thành một mạng lưới dày đặc hơn và tạo ra các bào tử màu xanh lá cây trên xác chết của vật chủ bị nhiễm bệnh.

1.2 Các loài côn trùng bị nấm xanh tiêu diệt

Nấm xanh là loài nấm ký sinh trên các loài bọ cánh vảy, rầy nâu, bọ xít, bọ trĩ, bọ cánh cứng,… có thể gây bệnh và làm chết với khoảng 50 họ gồm khoảng 200 côn trùng.

2. Nấm trắng

Nấm trắng có tên khoa học là Beauveria Bassiana. Nấm trắng thuộc họ Moniliales, lớp Deuteromycetes. Nấm chủ yếu sinh sống ký sinh trên cơ thể côn trùng bộ cánh, vảy. Nấm được phát hiện đầu tiên và tiến hành phân lập trên sâu non đục thân ngô Ostrinia nubilalis ở miền Bắc nước pháp.

2.1 Cơ chế gây bệnh của nấm trắng

Nấm trắng diệt côn trùng gây hại bằng cách tiếp xúc nhanh với cơ thể chúng. Nấm tấn công và lây lan tới côn trùng bằng conidi của nấm, nhờ giá thể bám vào cơ thể côn trùng.

Các sợi nấm sẽ nhanh chóng xâm nhập qua biểu bì tấn công vào khoang cơ thể côn trùng và tạo ra thêm nhiều tiểu thể trong huyết tương. Tiểu thể trên bắt đầu thực hiện cơ chế tiêu diệt tế bào bạch huyết của côn trùng. Theo thời gian nấm xâm nhập mạnh sẽ gây chết cho côn trùng.

Cơ thể côn trùng một khi chứa đầy các sợi nấm sẽ không bị biến dạng vẻ ngoài. Thay vào đó côn trùng sẽ trở nên cứng hơn. Khi đủ độ ẩm, nấm sẽ chui ra khỏi bề mặt cơ thể côn trùng. Tạo một lớp nấm màu trắng khắp cơ thể côn trùng nếu nhìn qua. Chưa kể, các lớp nấm này còn sống và liên kết lại với nhau tạo thành conidi để tiếp tục xâm lấn, lây lan sang các côn trùng gây hại khác.

2.2 Các loài côn trùng bị nấm trắng tiêu diệt

Một số loài côn trùng, sinh vật gây hại cho cây trồng như côn trùng bộ cánh cứng, cánh vảy, cánh màng, cánh thẳng, cánh đều, cánh nửa, nhện đỏ, nhện trắng, nhện vàng, rầy nâu, bọ xít,… đều bị nấm trắng tiêu diệt.

3. Ứng dụng của nấm xanh nấm trắng trong nông nghiệp

Nấm xanh, nấm trắng được ứng dụng là chế phẩm sinh học kiểm soát các loại côn trùng gây hại. Hai loại nấm này có hiệu lực cao đối với các loại côn trùng theo từng mùa, các loại bọ cánh cứng, cánh vảy, rệp sáp, nhện (nhện vàng, nhện trắng, nhện đỏ), bọ xít, rầy xanh, rầy nâu,….

Nấm trắng, nấm trắng ít, hoặc không tác dụng với động vật máu nóng, không tác dụng với cá và ong ở mọi giai đoạn sinh trưởng.

Lưu ý: Không dùng nấm trắng cho cây dâu tằm.

Đọc tiếp:

Nấm Chaetomium và cơ chế bảo vệ cây trồng của Chaetomium

Đặt mua ngay chế phẩm Nấm xanh nấm trắng

Vân Hồng

Xem thêm về: Vi sinh vật

Danh mục: Vi sinh, Vi sinh kiểm soát côn trùng, Vi sinh vật