- Sự phân bố theo chiều sâu
- Sự phân bố theo cây trồng
Sụ phân bố theo chiều sâu
Quần thể sinh vật thường tập trung nhiều nhất ở tầng canh tác. Đó là nơi tập trung rễ cây, chất dinh dưỡng, có cường độ chiếu sáng, độ ẩm thích hợp nhất. Số lượng vi sinh vật (VSV) giảm dần theo tầng đất, càng xuống sâu VSV càng ít.
Thành phần của VSV cũng thay đổi theo tầng đất. Vi khuẩn háo khí, vi nấm, xạ khuẩn thường tập trung ở tầng mặt vì ở đây có nhiều oxy. Càng xuống sâu các VSV háo khí giảm mạnh. Ngược lại các nhóm kỵ khí như vi khuẩn nitrat hóa phát triển mạnh ở độ sâu 20 – 40cm. Ở vùng khí hậu nhiệt đới nóng ẩm thường có quá trình rửa trôi, xói mòn nên tâng từ 0 – 20cm dễ biến động còn tầng từ 20 – 40cm ổn định hơn
Sự phân bố theo cây trồng
Đối với tất cả các loại cây trồng (bao gồm cả cỏ dại) thì vùng rễ là vùng vi sinh vật phát triển mạnh mẽ hơn so với vùng không có rễ. Sỡ dĩ như thế vì rễ cây cung cấp một lượng lớn chất hữu cơ sau khi chết đi.
Khi còn sống bản thân rễ cây cũng thường xuyên tiết ra các chất hữu cơ làm nguồn dinh dưỡng cho VSV phát triển. Rễ cây còn làm cho đất thoáng khí, giữ được độ ẩm. Tất cả những nhân tố đó đã làm cho số lượng VSV vùng rễ phát triển mạnh hơn ở vùng ngoài rễ.
Tuy nhiên, mỗi loại rễ cây trồng trong quá trình sống tiết ra mỗi loại chất khác nhau. Khi chết đi cũng là thành phần hữu cơ khác nhau nên thành phần và số lượng VSV xung quanh rễ của mỗi loại cây cũng là khác nhau. Ví dụ như vùng rễ cây họ đậu thường phân bố nhiều vi khuẩn cố định nitơ…
Số lượng và thành phần của VSV cũng thay đổitheo các giai đoạn phát triển của cây trồng. Ở vùng đất phù sa sông hồng, số lượng VSV đạt cực đại ở giai đoạn lúa hồi nhanh, đẻ nhánh, giai đoạn này là cây lúa phát triển mạnh bởi vậy thành phần và số lượng chất hữu cơ tiết qua bộ rễ cũng rất lớn – đó là nguồn thức ăn cho VSV vùng rễ. Số lượng VSV đạt cực tiểu ở thời kỳ lúa chín. Thành phần VSV cũng biến động theo các giai đoạn phát triển của cây phù hợp với hàm lượng các chất tiết qua rễ.
Xem thêm: Bộ sản phẩm vi sinh có chứa đầy đủ các chủng nấm có lợi tốt nhất hiện nay
